Okoliczności powodujące przesunięcie lub przerwanie urlopu wypoczynkowego

Pracownik miał rozpocząć zaplanowany urlop wypoczynkowy w okresie ferii zimowych. Wcześniej przez kilka dni był niezdolny do pracy z powodu choroby stwierdzonej zaświadczeniem ZUS ZLA obejmującym pierwsze dni wypoczynku. Pracownik nie domagał się zmiany terminu udzielenia urlopu. Czy mógł go rozpocząć zgodnie z planem?

Nie. Urlopu nie udziela się na okres niezdolności do pracy, której wystąpienie przed rozpoczęciem wypoczynku skutkuje przesunięciem terminu.

Zgodnie z art. 165 K.p., jeżeli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie, w szczególności z powodu:

• czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
   
• odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
   
• odbywania ćwiczeń wojskowych albo przeszkolenia wojskowego na czas do 3 miesięcy,
   
• urlopu macierzyńskiego,

pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na termin późniejszy.

Przyjmuje się, że ten "późniejszy" termin nie powinien wykraczać poza III kwartał następnego roku kalendarzowego i należy go uzgodnić z pracownikiem.

Wyjaśniamy, iż każda usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy, również inna niż wymieniona w cytowanej normie, obliguje pracodawcę do przesunięcia terminu urlopu. W grę mogą wchodzić takie okoliczności jak sprawowanie opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, tymczasowe aresztowanie pracownika lub odbywanie przez niego kary pozbawienia wolności. Wyliczenie przyczyn w art. 165 K.p. ma charakter jedynie przykładowy. Pracodawca będzie zobligowany do przesunięcia terminu urlopu z powodu każdej nieobecność usprawiedliwionej. W myśl § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy, przyczynami usprawiedliwiającymi absencję są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez niego i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.

Pracownik nie ma obowiązku wnioskowania o przesunięcie terminu rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego, jeśli wystąpiła po jego stronie usprawiedliwiona absencja, a pracodawca został o niej powiadomiony. Należy wyjaśnić, że konieczność przesunięcia terminu urlopu istnieje również w przypadku, gdy pracownik tego nie żąda, a nawet jeśli domaga się udzielenia urlopu zgodnie z planem. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 listopada 1999 r. (sygn. akt I PKN 350/99, OSNP 2001/6/198) stwierdził, że pracodawca nie może skutecznie udzielić urlopu wypoczynkowego pracownikowi niezdolnemu do pracy nawet wówczas, gdy pracownik wyraził na to zgodę, a więc udzielenie urlopu wypoczynkowego nie przerywa niezdolności pracownika do pracy.

Pracownik zgodnie z planem urlopów miał rozpocząć 14-dniowy wypoczynek od 16 lutego br. Kilka dni przed wyjazdem na ferie zachorował i doręczył pracodawcy zwolnienie lekarskie wystawione na okres od 12 do 18 lutego 2015 r. W tej sytuacji pracodawca (na jego wniosek) udzielił urlopu od 19 do 27 lutego. Strony uzgodniły, iż trzy dni urlopu (planowane na okres od 16 do 18 lutego) zostaną wykorzystane w innym terminie.

Kolejna norma kodeksowa reguluje kwestię przerwania już udzielonego urlopu wypoczynkowego. Według art. 166 K.p. część urlopu niewykorzystaną z powodu:

• czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
   
• odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
   
• odbywania ćwiczeń wojskowych albo przeszkolenia wojskowego przez czas do 3 miesięcy,
   
• urlopu macierzyńskiego

należy udzielić w terminie późniejszym.

Wymaga podkreślenia to, że wskazane przyczyny, jakkolwiek takie same jakie wymieniono w art. 165 K.p., nie mają charakteru przykładowego, lecz stanowią katalog zamknięty, czego konsekwencją jest to, że urlop nie ulega przerwaniu z innych przyczyn.

Zwracamy uwagę! Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, pracownik nie ma obowiązku korzystania z instytucji przerwania urlopu. Jest to bowiem uprawnienie, z którego może skorzystać dostarczając pracodawcy zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy w okresie urlopu.