Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 10 (364) z dnia 10.05.2014

Udzielenie urlopu wypoczynkowego przed urlopem wychowawczym

Pracownicy zatrudnionej na czas nieokreślony udzielono po urlopie macierzyńskim urlopu wypoczynkowego zaległego oraz bieżącego. Urlopy (za 2011 r. i 2012 r.) były wykorzystywane na przełomie lat 2012-2013. Aktualnie pracownica przebywa na urlopie wychowawczym, który zakończy się 31 grudnia 2014 r. Do ilu dni urlopu nabędzie prawo z chwilą podjęcia pracy, jeśli jej staż urlopowy wynosi ponad 10 lat?

Pracownicy będzie przysługiwał niewykorzystany urlop za 2013 r. oraz urlop bieżący za 2015 r. w sumie 52 dni. Za rok 2014 w całości objęty urlopem wychowawczym pracownica nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego.

Powinnością pracodawcy jest wynikający z art. 163 § 3 K.p. obowiązek udzielenia na wniosek pracownicy przysługującego jej za dany rok urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim (albo rodzicielskim). Z kolejnego urlopu pracownica może skorzystać na zasadach ogólnych, przy czym nie ma podstaw do pomniejszania jego wymiaru przed urlopem wychowawczym. Reguła proporcjonalności znajdzie zastosowanie po powrocie pracownicy z urlopu wychowawczego, jeśli nastąpi to w innym roku kalendarzowym niż rok rozpoczęcia urlopu wychowawczego i będzie dotyczyła bieżącego urlopu wypoczynkowego.

W myśl art. 155² K.p. zasadę proporcjonalności stosuje się do pracownika powracającego w ciągu roku kalendarzowego do pracy u dotychczasowego pracodawcy po trwającym co najmniej jeden miesiąc urlopie bezpłatnym lub innym okresie niewykonywania pracy, podczas którego pracownik nie nabywa prawa do urlopu. W takim przypadku należy stosować przepisy art. 155² K.p. łącznie z art. 155¹ § 1 pkt 2 K.p. Po obowiązującej od 1 października 2013 r. nowelizacji Kodeksu pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 1028) nie stosuje się proporcjonalnego obniżania wymiaru urlopu wypoczynkowego w przypadku, gdy w danym roku kalendarzowym po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu wypoczynkowego korzysta on z urlopu wychowawczego, a następnie w tym samym roku powraca do pracy. W wyniku tych zmian, pracownik, który nabył prawo do urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym, a następnie korzystał z urlopu wychowawczego i powrócił do pracy w tym samym roku, zachowuje prawo do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego - bez obniżania go o okres, w którym przebywał na urlopie wychowawczym. Proporcjonalność urlopu wypoczynkowego nie dotyczy również tego roku kalendarzowego, w którym pracownik rozpoczyna urlop wychowawczy i już nie wraca do pracy, gdyż dyspozycja art. 155² K.p. tego nie przewiduje. W takim przypadku pracownikowi także przysługuje urlop w pełnym wymiarze.

Wymiar urlopu wypoczynkowego po powrocie do pracy z urlopu wychowawczego przysługuje proporcjonalnie do okresu pozostałego do końca roku. Gdyby umowa o pracę była zawarta na czas określony i kończyła się przed upływem roku kalendarzowego, urlop będzie proporcjonalny do okresu jaki pozostał do końca zatrudnienia.

Pracownik legitymuje się 11-letnim stażem urlopowym. Na jego wniosek udzielono mu urlopu wychowawczego na okres od 1 grudnia 2013 r. do 30 czerwca 2014 r. Umowa o pracę z tym pracownikiem jest zawarta na czas określony do 30 listopada br.

Po powrocie z urlopu wychowawczego pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy proporcjonalny do okresu zatrudnienia w tym roku w wymiarze 11 dni (5/12 x 26 dni = 10,83 dnia, po zaokrągleniu 11 dni).

Pracownikowi zatrudnionemu na czas nieokreślony udzielono po urlopach macierzyńskim (podstawowym i dodatkowym) oraz rodzicielskim urlopu wychowawczego na okres od 10 stycznia do 15 maja 2014 r. Wymiar urlopu wypoczynkowego za 2014 r. nie zostanie obniżony po powrocie z urlopu wychowawczego.

Pracownica urodziła dziecko 13 lipca 2012 r. i do 27 grudnia 2012 r. przebywała na urlopie macierzyńskim (podstawowym i dodatkowym). Następnie do 21 lutego 2013 r. udzielono jej urlopu wypoczynkowego (zaległego i 26 dni za 2012 r.).

Od 22 lutego 2013 r. do 31 grudnia 2014 r. pracownica korzysta z urlopu wychowawczego. Jej uprawnienia urlopowe przedstawiają się następująco:

• w dniu 1 stycznia 2013 r. pracownica nabyła prawo do urlopu wypoczynkowego za ten rok, który jest należny w pełnym wymiarze 26 dni,
   
• za 2014 r. objęty urlopem wychowawczym urlop wypoczynkowy nie przysługuje,
   
• w dniu 1 stycznia 2015 r. nabędzie prawo do urlopu za ten rok.

Pracownica jest uprawniona do 20 dni urlopu wypoczynkowego. Od 1 maja 2014 r. przebywa na urlopie wychowawczym, który zakończy się 31 marca 2015 r. Wcześniej pracownica nie korzystała z urlopu wypoczynkowego za rok bieżący.

Proporcjonalne obniżenie urlopu wypoczynkowego dotyczy jedynie roku, w którym pracownica wraca do pracy po trwającym co najmniej miesiąc urlopie wychowawczym, który rozpoczął się 1 stycznia danego roku albo wcześniej. Za 2015 r. nabędzie ona prawo do 15 dni urlopu (9/12 x 20 dni), zakładając, że zatrudnienie będzie trwało do końca tego roku.

Urlop wychowawczy nie obniżył wymiaru urlopu za 2014 r., ponieważ okres niewykonywania pracy wystąpił już po nabyciu w dniu 1 stycznia prawa do urlopu wypoczynkowego.

Zwracamy uwagę! Generalnie roszczenia ze stosunku pracy przedawniają się z upływem trzech lat od dnia, w którym stały się wymagalne (art. 291 § 1 K.p.). Od 1 października 2013 r. urlop wychowawczy zawiesza bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy. W konsekwencji pracownicy, którzy nie wykorzystali należnego im urlopu wypoczynkowego przed urlopem wychowawczym, nie tracą do niego prawa nawet po trzech latach.