Nabywanie prawa do pierwszego urlopu wypoczynkowego

Czy pracownik będący absolwentem szkoły wyższej w pierwszym roku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę może nabywać prawo do 2,16 dnia urlopu za każdy przepracowany miesiąc?

Jest to możliwe, jeżeli oprócz dyplomu ukończenia szkoły wyższej pracownik legitymuje się jeszcze co najmniej rocznym okresem zaliczalnym do stażu urlopowego z innego tytułu.

Według art. 153 § 1 K.p., pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego po przepracowaniu roku. Z cytowanego przepisu wynika, że w roku podjęcia pierwszego pracowniczego zatrudnienia pracownik nabywa prawo do urlopu po przepracowaniu każdego miesiąca liczonego od dnia podjęcia pracy. Ponadto istotne jest w omawianej normie pojęcie "urlopu przysługującego po przepracowaniu roku". Termin ten oznacza szczególną konstrukcję przyjętą przez ustawodawcę do obliczania pierwszego urlopu. Podstawą obliczeń nie jest bowiem wymiar urlopu wynikający z posiadanego stażu urlopowego, ale wymiar jaki będzie pracownikowi przysługiwał, jeżeli do okresu uprawniającego do urlopu z tytułu nauki i ewentualnie jeszcze innego okresu zaliczalnego (np. pobierania zasiłku dla bezrobotnych, pracy na roli) zostanie dodany okres roku pracy. W praktyce oznacza to nabywanie prawa do urlopu w oparciu o wyższy wymiar, niż wynikający ze stażu urlopowego, którym legitymuje się pracownik w dniu zatrudnienia.

Przykładowo według art. 79 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia... (Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z późn. zm.) okresy pobierania zasiłku i stypendium przyznanego na okres stażu podlegają wliczeniu do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, ale nie do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego. Natomiast na zasadach ustalonych ustawą z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym... (Dz. U. nr 54, poz. 310) zaliczeniu do stażu urlopowego podlegają okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie.

W większości przypadków pracownik nabywa prawo do pierwszego urlopu w wymiarze 1,66 dnia (1/12 x 20 dni) za każdy miesiąc pracy, co w przeliczeniu na godziny stanowi 13 godzin i 17 minut urlopu. Wymiar tego cząstkowego urlopu nie podlega zaokrągleniu do pełnego dnia wobec braku ku temu podstawy prawnej. W praktyce może się zdarzyć, że debiutujący pracownik będzie legitymował się jeszcze innym niż nauka okresem zaliczalnym. Jeśli jest to absolwent szkoły wyższej, a ten inny okres zaliczalny wynosi co najmniej 1 rok oznacza to, że po przepracowaniu 1 miesiąca - mimo że w dniu zatrudnienia jego staż będzie niższy niż 10 lat - urlop za każdy miesiąc pracy w roku kalendarzowym podjęcia pierwszej pracy będzie obliczany jako 1/12 z 26 dni urlopu, czyli urlopu, jaki przysługuje po osiągnięciu 10 lat stażu urlopowego.

Zwracamy uwagę! Pracownik nabywa prawo do pierwszego urlopu już po miesiącu zatrudnienia, przy czym okres pracy powinien być ustalony przy uwzględnieniu potocznego sposobu liczenia terminów, bez sięgania do Kodeksu cywilnego (por. wyrok SN z dnia 19 grudnia 1996 r., sygn. akt I PKN 47/96, OSNP 1997/17/310).

Pracownik legitymuje się 8-letnim stażem urlopowym z tytułu ukończenia szkoły wyższej. Od 1 stycznia 2014 r. podjął pierwszą w życiu pracę zawodową na czas określony do 30 czerwca br. Prawo do urlopu należnego po przepracowaniu miesiąca w wymiarze 1,66 dnia (1/12 x 20 dni) nabył z upływem ostatniego dnia tego miesiąca, czyli 31 stycznia 2014 r. Kontynuując zatrudnienie u obecnego pracodawcy będzie to prawo w 2014 r. nabywał jeszcze pięciokrotnie.

Pracodawca zatrudnia od 3 lutego 2014 r. na czas określony wynoszący 2 lata absolwenta szkoły wyższej legitymującego się zaświadczeniem stwierdzającym roczny okres prowadzenia gospodarstwa rolnego. Jest to jego pierwsza praca na podstawie stosunku pracy. Pracownik za każdy przepracowany w 2014 r. pełny miesiąc (od 3 lutego do 2 marca br. itd. aż do 2 grudnia br.) nabędzie prawo do 2,16 dnia urlopu (1/12 x 26 dni).

Od 1 stycznia 2015 r. będzie uprawniony do urlopu kolejnego w wymiarze 20 dni. Natomiast od 2 lutego 2015 r. z osiągnięciem 10-letniego stażu urlopowego wymiar urlopu wyniesie 26 dni.