Charakter wymiaru pracy na urlopie wychowawczym

Korzystam obecnie z urlopu wychowawczego. Czy w jego trakcie mogę podjąć pracę? Jeżeli tak, to w jakim charakterze i w jakim wymiarze? Czy istnieje możliwość dorabiania w czasie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem innej niż urlop wychowawczy?

Prawo pracy pozwala na łączenie pracy z urlopem wychowawczym. Zgodnie z 186² Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.), pracownik korzystający z takiego urlopu ma prawo w jego trakcie podjąć pracę zarobkową, inną działalność lub naukę czy szkolenie. Koniecznym warunkiem skorzystania z tego uprawnienia jest to, aby praca czy inna działalność podjęta w czasie urlopu wychowawczego nie uniemożliwiła sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Przepisy Kodeksu pracy nie określają, jaki wymiar pracy podjętej na urlopie wychowawczym gwarantuje, że warunek ten zostanie dotrzymany. W piśmiennictwie z zakresu prawa pracy przyjmuje się jednak, iż podjęcie pracy maksymalnie na pół etatu nie naruszy obowiązku sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Co do rodzaju prac, które można podjąć w czasie urlopu wychowawczego, to prawo pracy nie stawia żadnych ograniczeń. Pracownik korzystający z omawianego urlopu może więc podjąć swoją dotychczasową pracę u macierzystego pracodawcy lub inne zajęcie w drugiej firmie. Może też wybrać między zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę lub cywilnoprawnej.

Podobne uprawnienie do podjęcia pracy przysługuje też w trakcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. W przypadku tych urlopów Kodeks pracy w art. 182¹ § 5 wyraźnie stanowi, że praca w trakcie tych urlopów może odbywać się maksymalnie na pół etatu. Zdaje się to potwierdzać pogląd o dopuszczalności pracy na wychowawczym również w tych granicach.

Choć nie wynika to wprost z przepisów, zasadę nieprzekraczania połowy etatu należy też odnieść do pracy zarobkowej podejmowanej w ramach umów cywilnoprawnych lub własnej działalności. Żadna aktywność zawodowa w trakcie urlopu wychowawczego nie może bowiem uniemożliwić realizacji celu tego urlopu, jakim jest sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.