Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 14 (464) z dnia 10.07.2018

Zasady udzielania pracownikowi młodocianemu urlopu bezpłatnego na okres ferii

Od 1 września 2017 r. zatrudniliśmy pracownika młodocianego w wieku 16 lat, ucznia pierwszej klasy szkoły zawodowej. Dotychczas wykorzystał on 12 dni urlopu wypoczynkowego, tj. podczas ferii zimowych 10 dni i 2 pojedyncze dni. Obecnie złożył wniosek o udzielenie urlopu na okres od 2 lipca do 31 sierpnia 2018 r., na co pracodawca wyraził zgodę. Ile dni należy uznać za urlop wypoczynkowy, a ile za urlop bezpłatny? Jaką część urlopu bezpłatnego będzie wliczać się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze?

Jak wynika z art. 205 K.p., młodociany nabywa prawo do pierwszego urlopu z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy, w wymiarze 12 dni roboczych. Z upływem roku pracy młodociany uzyskuje prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych. Prawo do urlopu po rocznym okresie zatrudnienia nabywane jest niezależnie od prawa do urlopu przysługującego po pół roku pracy, a wymiary tych urlopów podlegają sumowaniu.

Prawo do kolejnych urlopów młodociany nabywa natomiast z dniem 1 stycznia każdego następnego roku kalendarzowego, o ile tego dnia pozostaje w zatrudnieniu, albo w każdym innym pierwszym dniu zatrudnienia w tym roku. Jednak w roku kalendarzowym, w którym osiąga pełnoletność, przysługuje mu tylko 20 dni roboczych urlopu, jeśli prawo do niego uzyskał przed ukończeniem 18 lat. Tak stanowi art. 205 § 2 K.p.

Przepis art. 205 K.p. w sposób szczególny reguluje tylko wymiar kolejnych urlopów wypoczynkowych pracowników młodocianych, w pozostałym zakresie stosuje się do nich dział siódmy Kodeksu pracy. A zatem zasady udzielania urlopu tym pracownikom są takie same jak w przypadku innych pracowników, co oznacza, że także młodocianym urlopu udziela się na dni pracy w wymiarze godzinowym.

Ponadto na wniosek młodocianego, ucznia szkoły dla pracujących, pracodawca zobowiązany jest udzielić mu w okresie ferii szkolnych urlopu bezpłatnego w wymiarze nieprzekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy. Okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Pracownikowi młodocianemu (16 lat) zatrudnionemu od 1 września 2017 r. pracodawca udzielił urlopu wypoczynkowego podczas ferii szkolnych, tj. od 15 do 28 stycznia 2018 r., a ponadto skorzystał on z urlopu 29 grudnia 2017 r. i 2 maja 2018 r. W okresie ferii zimowych pracownik wykorzystał więc 10 dni urlopu, mimo że nie nabył do nich jeszcze prawa. Jednak art. 205 § 3 K.p. pozwala w takiej sytuacji pracodawcy udzielić młodocianemu urlopu zaliczkowo. Dotyczy to jednak tylko urlopu wykorzystywanego w okresie ferii szkolnych, dlatego uznać należy, że nie było podstawy prawnej dla udzielenia urlopu na dzień 29 grudnia 2017 r. Ze względu jednak na to, że został on przez pracodawcę udzielony, w sumie razem z jednym dniem urlopu majowego w trakcie pierwszego roku pracy, pracownik wykorzystał cały przysługujący mu urlop wypoczynkowy (12 dni).

Pracownik złożył kolejny wniosek o udzielenie urlopu na okres od 2 lipca do 31 sierpnia 2018 r. Pracodawca wyraził na to zgodę udzielając młodocianemu 26 dni urlopu wypoczynkowego zaliczkowo (prawo do urlopu po roku pracy nabędzie on dopiero z dniem 31 sierpnia 2018 r.), a na pozostały czas urlopu bezpłatnego. Jako, że okres urlopu wypoczynkowego i urlopu bezpłatnego nie przekracza dwóch miesięcy, cały okres przebywania pracownika na urlopie bezpłatnym wliczać będzie się do okresu zatrudnienia (art. 205 § 4 K.p.).

Zwracamy uwagę! Wobec tego, że młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych i nie powinien on być dzielony na części, pracodawca nie powinien godzić się na "odłożenie" urlopu wypoczynkowego na później, tak aby pracownik mógł z niego skorzystać w innym, wybranym przez siebie terminie. Dlatego jeśli pracownik z przykładu chciałby np. skorzystać z dwóch dni wolnych w okresie świąt Bożego Narodzenia w grudniu 2018 r., będzie musiał wystąpić o urlop bezpłatny na zasadach ogólnych, czyli na podstawie art. 174 K.p. W tym przypadku nie należy mu udzielać urlopu wypoczynkowego zaliczkowo (można z niego korzystać tylko w okresie ferii zimowych, czy letnich, a nie w trakcie przerwy świątecznej). To, że okresów tych nie można utożsamiać wynika z przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. nr 46, poz. 432 z późn. zm.), które wyraźnie odróżniają przerwy świąteczne od ferii zimowych i letnich, o których mowa w art. 205 § 3 K.p. W przeciwieństwie do urlopu bezpłatnego udzielanego młodocianemu na podstawie art. 205 § 4 K.p., wniosek o urlop udzielany na podstawie art. 174 K.p. nie jest dla pracodawcy wiążący. Ponadto urlop ten, inaczej niż to jest w przypadku urlopu udzielanego na podstawie art. 205 § 4 K.p., nie jest wliczany do stażu pracy pracownika.