Konsekwencje korzystania z urlopu bezpłatnego

Pracownik z przyczyn rodzinnych chciałby skorzystać z miesięcznego urlopu bezpłatnego. Czy jeżeli faktycznie będzie on trwał cały miesiąc, to należy zmniejszyć wymiar jego urlopu wypoczynkowego?

Urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Wliczeniu do stażu podlega jednak m.in. okres urlopu bezpłatnego udzielonego pracownikowi w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy na podstawie art. 174¹ K.p., czy młodocianemu uczęszczającemu do szkoły w okresie ferii.

Nieobecność w pracy spowodowana urlopem bezpłatnym może mieć wpływ na wymiar urlopu wypoczynkowego. Kwestia ta została uregulowana w art. 155² K.p. Wynika z niego, że pracownikowi powracającemu do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego, po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie m.in. urlopu bezpłatnego, przysługuje urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu:

pozostałego do końca danego roku kalendarzowego - w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego albo
zatrudnienia w danym roku kalendarzowym - w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego (art. 155¹ § 1 pkt 2 K.p.).

Regulacja ta ma zastosowanie wtedy, gdy pracownik w danym roku nie nabył jeszcze prawa do urlopu wypoczynkowego, tzn. gdy w dniu 1 stycznia danego roku był nieobecny w pracy z powodu okoliczności wskazanych w art. 155² § 1 K.p., m.in. z powodu urlopu bezpłatnego. Natomiast jeżeli okres urlopu bezpłatnego przypada już po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym, to wymiar urlopu pracownika powracającego do pracy w ciągu tego samego roku kalendarzowego ulega proporcjonalnemu obniżeniu. Pracodawca nie może jednak obniżyć urlopu wypoczynkowego, gdy przed rozpoczęciem urlopu bezpłatnego pracownik wykorzystał urlop wypoczynkowy w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze.

Urlop bezpłatny może też nie występować w ciągłości, a przypadać na części różnych miesięcy w danym roku kalendarzowym. Wówczas obniżenia urlopu wypoczynkowego można dokonać, jeżeli urlop bezpłatny trwa łącznie 30 dni. Tak wynika z § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania... (Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.).

Jeżeli więc w omawianej sytuacji urlop bezpłatny pracownika będzie trwał pełny miesiąc i przypadał już po nabyciu przez niego w danym roku prawa do urlopu wypoczynkowego, to po powrocie do pracy w tym samym roku kalendarzowym pracodawca obniży urlop wypoczynkowy o okres nieobecności w pracy, pod warunkiem że wcześniej pracownik nie wykorzystał już urlopu w należnym mu lub wyższym wymiarze.

Przykład

Pracownik jest zatrudniony na czas nieokreślony i posiada ponad 10-letni staż pracy. W okresie od 1 do 31 października 2017 r. korzysta z urlopu bezpłatnego. Przed 1 października br. pracownik wykorzystał 12 dni urlopu wypoczynkowego.

Pracownik nabył prawo do urlopu wypoczynkowego w dniu 1 stycznia 2017 r. Po powrocie do pracy w listopadzie br. pracodawca obniży przysługujący mu urlop wypoczynkowy za 1 miesiąc korzystania z urlopu bezpłatnego. Jest to możliwe, gdyż przed skorzystaniem z urlopu bezpłatnego pracownik wykorzystał tylko część należnego mu urlopu.

Wymiar urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi po powrocie do pracy w listopadzie br. po 1 pełnym miesiącu urlopu bezpłatnego:

26 dni - 12 dni (urlop dotychczas wykorzystany) - (1/12 × 26 dni) = 11,84, po zaokrągleniu 12 dni.