Urlop szkoleniowy z prawem do wynagrodzenia

Uprawnienia pracownika podnoszącego kwalifikacje zawodowe wynikają głównie z przepisów Kodeksu pracy. Najszerszy ich zakres przysługuje pracownikowi, który zdobywa wiedzę i umiejętności z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Jednym z takich uprawnień jest korzystanie z urlopu szkoleniowego. Za czas tego urlopu podnoszący kwalifikacje zawodowe zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Świadczenia dla podnoszącego kwalifikacje

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych oznacza zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują:

urlop szkoleniowy,
zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania (art. 103¹ § 2 K.p.).

Za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Wymiar urlopu szkoleniowego wynosi:

6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych,
6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego,
6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
21 dni w ostatnim roku studiów - na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.

Podobnie jak urlopu wypoczynkowego, także urlopu szkoleniowego udziela się pracownikowi w dni, które są dla niego dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Dodatkowo pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe inne świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie (art. 103³ K.p.). Pracodawca zawiera z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe pisemną umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki stron. Jej postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy Kodeksu pracy. Jeżeli pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, nie ma obowiązku zawarcia takiej umowy.

W przypadku pracownika zdobywającego lub uzupełniającego wiedzę i umiejętności na zasadach innych niż określone w art. 103¹-103⁵ K.p., mogą być przyznane:

zwolnienie z całości lub części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia,
urlop bezpłatny

w wymiarze ustalonym w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i pracownikiem.

Wynagrodzenie za urlop szkoleniowy

Pracownik korzystający z urlopu szkoleniowego zachowuje za ten czas prawo do wynagrodzenia. Okres ten jest więc traktowany tak, jak czas pracy. Przy czym zasady, jakie należy wówczas stosować przy obliczaniu wynagrodzenia, zależą od okresu, w którym została zawarta umowa szkoleniowa. W stanie prawnym obowiązującym od 16 lipca 2010 r. wynagrodzenie za urlop szkoleniowy oblicza się tak jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy. Jednakże składniki zmienne przyjmuje się w wysokości wypłaconej w miesiącu korzystania z urlopu. Przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop szkoleniowy udzielony przed tą datą stosowało się zasady dotyczące wynagrodzenia urlopowego w pełnym zakresie.

Znowelizowane przepisy Kodeksu pracy dotyczące m.in. urlopów szkoleniowych i wynagrodzenia za ten urlop, uregulowane w art. 103¹ i nast. Kodeksu pracy, obejmują pracowników, którzy rozpoczęli podnoszenie kwalifikacji zawodowych od 16 lipca 2010 r. Przepis art. 103¹ § 3 K.p. obowiązujący od tej daty wprost wskazuje, że za czas m.in. urlopu szkoleniowego pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Szczegółowe zasady ustalania wynagrodzenia w takiej sytuacji określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia… (Dz. U. z 1996 r. nr 62, poz. 289 ze zm.). Z § 5 powołanego aktu prawnego wynika, że przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop. Przy czym składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

Przykład 1

Pracownik zatrudniony w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku w okresie od 27 do 31 października 2014 r. przebywał na urlopie szkoleniowym, w związku z dokształcaniem się za zgodą pracodawcy. Otrzymuje on wyłącznie stałe miesięczne składniki wynagrodzenia, w tym wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3.200 zł oraz dodatek stażowy w kwocie 320 zł.

Pracownikowi za październik br. przysługiwało zarówno wynagrodzenie zasadnicze, jak i dodatek stażowy w pełnej wysokości. Stałe miesięczne składniki wynagrodzenia uwzględnia się w wynagrodzeniu za urlop szkoleniowy w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu.

Przykład 2

Pracownik pełnoetatowy zatrudniony w podstawowej organizacji czasu pracy (od poniedziałku do piątku) w okresie od 20 do 24 października 2014 r. przebywał na urlopie szkoleniowym, o którym mowa w art. 103² K.p. Oprócz stałego miesięcznego wynagrodzenia w kwocie 2.700 zł otrzymuje on premię regulaminową miesięczną do 20% wynagrodzenia zasadniczego. W październiku br. premia wyniosła 405 zł.

Pracownikowi za październik przysługiwało wynagrodzenie w wysokości 3.193 zł, zgodnie z wyliczeniem:

wynagrodzenie zasadnicze i premia: 2.700 zł + 405 zł = 3.105 zł,
wynagrodzenie za urlop ze składników zmiennych: 405 zł : 184 godz. = 2,20 zł; 2,20 zł × 40 godz. = 88 zł,
łącznie: 3.105 zł + 88 zł = 3.193 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502)