Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 21 (423) z dnia 1.11.2016

Prawo do urlopu ojcowskiego

Pracownikowi w kwietniu 2015 r. urodziło się dziecko. Dotychczas nie korzystał z urlopu ojcowskiego. Czy może jeszcze wykorzystać to uprawnienie?

Tak, z tym że nie później niż do dnia poprzedzającego dzień, w którym dziecko ukończy 24. miesiąc życia.

Zgodnie z art. 182³ § 1 K.p., w brzmieniu obowiązującym od 2 stycznia 2016 r., pracownik-ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż:

• do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia albo
   
• do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.

W poprzednim stanie prawnym prawo do urlopu ojcowskiego przysługiwało pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko w wymiarze 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia albo do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.

Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy... (Dz. U. poz. 1268 ze zm.), która znowelizowała omawianą normę, nie przewidziała odrębnych rozwiązań dla osób uprawnionych do skorzystania z tego urlopu w dniu jej wejścia w życie. Nowe regulacje objęły więc także pracowników-ojców wychowujących dzieci urodzone przed wejściem w życie noweli, które nie ukończyły 24 miesięcy życia (oczywiście o ile nie wykorzystali tego urlopu wcześniej).

Co istotne, obecnie pracownik może wykorzystać urlop ojcowski w dwóch częściach (przed zmianą udzielany był w całości), przy czym żadna nie może być krótsza niż tydzień. Jeden tydzień tego urlopu odpowiada 7 dniom kalendarzowym (art. 183¹ § 1 w związku z art. 182³ § 3 K.p.).

Pracownikowi 25 kwietnia 2015 r. urodziło się dziecko, jednak dotąd nie występował on z wnioskiem o urlop ojcowski. Uprawnienie to obecnie może wykorzystać do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia, czyli do 24 kwietnia 2017 r. włącznie - dziecko ukończy wiek graniczny w dniu 25 kwietnia 2017 r. (o godz. 0⁰⁰).

Załóżmy, że pracownik jest zatrudniony przy pilnowaniu, pracuje m.in. w weekendy oraz święta i zamierza skorzystać z jednego tygodnia urlopu ojcowskiego od 24 do 30 grudnia 2016 r. (w okresie świąt Bożego Narodzenia), a z drugiego tygodnia od 14 do 20 kwietnia 2017 r. (w okresie świąt Wielkanocnych).

Rozkład czasu pracy, w tym układ dni roboczych i wolnych w tym okresie pozostanie bez znaczenia. Pracodawca będzie związany terminowo złożonymi wnioskami o udzielenie urlopu ojcowskiego we wskazanych wyżej okresach.

Zwracamy uwagę! Zgodnie z art. 112 K.c., przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia. Oznacza to, iż w dniu ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia (odpowiednio 7., 10. roku życia), pracownik traci uprawnienie do urlopu ojcowskiego z powodu ustania przesłanki uprawniającej do korzystania z niego.

Wniosek o urlop ojcowski powinien zawierać imię i nazwisko pracownika oraz wskazanie okresu, na który ma być udzielony ten urlop albo jego część. Dołącza się do niego:

• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci) albo kopie tych dokumentów,
   
• kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka, w przypadku gdy wniosek dotyczy udzielenia urlopu ojcowskiego albo jego części na dziecko przysposobione,
   
• oświadczenie pracownika-ojca wychowującego dziecko, czy korzystał z urlopu ojcowskiego albo jego części,
   
• kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

Tak stanowi § 21 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz. U. poz. 2243).